بررسی و تحلیل تأثیر تعزیه بر ادبیّات نمایشی دفاع مقدّس

Authors

احسان رئیسی عضو هیأت علمی دانشگاه اصفهان

مصطفی جعفری امین آبادی دانشجوی کارشناس ارشد ادبیات پایداری دانشگاه اصفهان

Abstract:

تعزیه از مهم‌ترین گونه‌های نمایش مذهبی محسوب می‌شود که علاوه بر احیا، حفظ و اشاعۀ فرهنگ عاشورایی مهم‌ترین گونۀ نمایشی ایران بعد از اسلام نیز به شمار می‌رود. با توجّه به نقش تأثیرگذار آموزه‌های عاشورایی در شکل‌گیری انقلاب اسلامی و نیز اهمّیّت احیا، حفظ و اشاعۀ فرهنگ عاشورایی، بعد از انقلاب توجّه به تعزیه دوچندان شد. همچنین با شروع جنگ تحمیلی و پیدایش و رواج ادبیّات نمایشی دفاع مقدّس، نمایشنامه‌نویسان این حوزه کوشیدند با بهره‌گیری از گونۀ نمایشی تعزیه بر غنای آثار خویش بیفزایند؛ در واقع بدان جهت که دفاع مقدّس دنبالۀ نهضت حسینی به شمار می‌رفت، اثرپذیری از تعزیه ـ به عنوان یکی از مهم‌ترین ابزارهای فرهنگی- هنری در ترویج آموزه‌های واقعۀ کربلا ـ در آثار نمایشی این حوزه ناگزیر بود. در این مقاله، شیوۀ اثرگذاری تعزیه بر ادبیّات نمایشی دفاع مقدّس بررسی و تحلیل شده‌است. برای تحقّق این هدف، تأثیرپذیری مهم‌ترین نمایشنامه‌ها در این زمینه از دو جنبۀ ساختاری و محتوایی تحلیل گشته و چندی و چونی این اثرپذیری در هریک از دو محور مذکور شرح و بیان شده‌است.

Upgrade to premium to download articles

Already have an account?login

similar resources

تحلیل مضمون ایثاردر سه اثر نمایشی ناشناخته دفاع مقدس

ادبیات نمایشی بستر مناسبی جهت تبیین‌ جایگاه فرهنگ ایثار است و در بررسی مضامین ایثار و فداکاری و شهادت در ادبیات نمایشی، آذربایجان غربی یکی از الگوهای درخور توجه بوده و سهم بسزایی در بازآفرینی حوادث و ارزش‌های ایرانی و اسلامی دارد. در نمایشنامه‌نویسی دفاع مقدس، مفاهیم ایثار و فداکاری که مفاهیمی خاص به شمار می‌روند، همواره مورد توجه نمایشنامه‌نویسان بوده است و جهان‌بینی و شناخت نمایشنامه‌نویس هم ...

full text

بازتاب روح زنانه در ادبیات نمایشی دفاع مقدس (با مطالعه پنج نمایشنامۀ نمونه)

در این پژوهش، که به روش توصیفی‌ـ تحلیلی انجام شده است، با بهره‏گیری از رویکردی اسطوره‏ای‌ـ روان‌شناختی، با بررسی شخصیتِ قهرمانان زنِ پنج نمایشنامة نمونه، به این مسئلة اساسی خواهیم پرداخت که تصویر زنان در ادبیات نمایشی دفاع مقدس تا چه میزان با مبانیِ ارزشی دفاع ‏مقدس هم‏خوانی دارد و در این آثار در ترسیم چهرة زنی راستین، که درگیر جنگی ناخواسته است، تا چه حد مسیری هم‏پای ارزش‏های فرهنگ دفاع مقدس پیمو...

full text

جایگاه زن در ادبیات نمایشی دفاع مقدس از دید نظریه فمینیستی

نظریه فمینیسم به عنوان یکی از نظریه های مطرح عصر حاضر، تلاش دارد مطالعات جهان پیرامون خود را در معرض پرسشی اساسی قرار دهد: «درباره زنان چه می دانیم؟» از درون این پرسش سوال های مهم دیگری مطرح می شود: موقعیت زنان چگونه است؟ و زنان در این موقعیت ها، چه تأثیری دارند و چه می کنند؟ در این مقاله به نقد و بررسی ادبیات نمایشی دفاع مقدس با تأکید بر جایگاه زن در شش نمایشنامه‌ی شاخص از این جریان هنری معاصر...

full text

بررسی استعاره‌های مبتنی بر نام حیوانات در ادبیات دفاع مقدس

مقاله حاضر به مطالعه عبارات استعاری مبتنی بر نام حیوانات در ادبیات دفاع مقدس می-پردازد. تحلیل عبارات استعاری حیوانات، بر اساس چهارچوب لیکاف و جانسون انجام شده است. بر اساس این دیدگاه شناختی، استعاره فقط به یک آرایه‌ی ادبی به عنوان یکی از صور کلام اطلاق نمی‌شود، بلکه فرایندی فعال در نظام شناختی بشر محسوب شده تا جایی‌که استعاره‌های مفهومی یکی از راه‌های اساسی در درک افراد از مفاهیم در نظر گرفته م...

full text